Học nghề điều dưỡng viên tại CHLB Đức

Học nghề điều dưỡng viên tại CHLB Đức

1) Nhu cầu của thị trường và cơ sở pháp luật:
Do cấu trúc dân số của Đức hiện tại đang bị già hóa nhanh, tỉ lệ người già cần hỗ trợ chăm sóc sức khỏemngày càng lớn, nên nhu cầu về nhân lực điều dưỡng ngày càng tăng cao. Hiện tại ngành điều dưỡng Đức đang cần tới 10.000 người, trong tương lai con số này còn tăng lên tới 500.000 người vào năm 2030, nếu như không có giải pháp gì để chủ động khắc phục. Doanh nghiệp và chính quyền Đức trong những năm vừa qua cũng đã cố gắng đi tìm nguồn nhân lực bổ xung từ các nước Đông và Nam âu, nhưng kết quả đạt được là không đáng kể. Chính vì vậy, chính phủ Đức đã buộc phải thay đổi luật lao động và luật cư chú, mở cửa cho nhân lực trình độ trung cấp đến từ các nước ngoài khối EU, cho một số ngành nghề đang thiếu nhân lực trầm trọng, đứng
đầu là ngành điều dưỡng viên. Theo luật mới có hiệu lực từ tháng 7/2013 thì: Điều dưỡng viên đến từ các nước ngoài khối EU như VN có thể được cấp phép lao động và cư chú, nếu hội đủ các điều kiện: Có bằng tốt nghiệp đào tạo điều dưỡng viên được Đức công nhận, biết tiếng Đức ở trình độ có thể làm việc được, có chủ lao động Đức ngành điềudưỡng nhận làm việc.Nhân lực VN được đánh giá là rất thích hợp để đáp ứng cho nhu cầu rất lớn và lâu dài của ngành điều dưỡng Đức, nhưng rào cản phải vượt qua là không nhỏ.Điều kiện để được cấp phép lao động là bằng cấp phải được Đức công nhận. Để đặt đơn làm thủ tục xin công nhận bằng cấp thì lại cần phải biết tiếng Đức tối thiểu ở trình độ B1 và đã có DN Đức đồng ý sẽ nhận làm việc. Ngoài ra, do khác biệt lớn về nội dung đào tạo, nên bằng cấp từ VN sẽ chỉ được công nhận một
phần. Học viên phải tự tìm một cơ sở đào tạo nâng cao của Đức để xin học thêm các phần còn thiếu, sau khi hoàn thành thì mới được công nhận bằng và mới được cấp phép lao động. Toàn bộ các chi phí như học tiếng, xét công nhận bằng cấp, học nâng cao,…là do học viên tự đảm nhận. Do vậy, con đường này trên thực tế là không khả thi cho học viên VN.
2) Dự án mở đường của bộ Kinh tế Đức: Để tìm hướng khắc phục các trở ngại trên, bộ KT Liên bang Đức đã chủ động cấp kinh phí để triển khai một số mô hình thí điểm tại các nước, nhằm mở đường cho DN. Dự án tại VN năm 2013 do GIZ trực tiếp phối hợp cùng với bộ lao động VN thực hiện là một trong số đó. Các học viên được tuyển chọn là những người đã tốt nghiệp cao đẳng điều dưỡng tại VN, học tiếng Đức
đến trình độ A2, sau đó chuyển tiếp sang Đức vào học luôn năm thứ hai của chương trình đào tạo điều dưỡng viên 3 năm của Đức. Ở đây có nhược điểm là trình độ tiếng Đức của học viên chưa đủ, từ đó dẫn đến các khó khăn khác về học tập và hội nhập. Trường phải tổ chức ra một lớp học riêng, điều chỉnh nội dung học, bố chí giáo viên phù hợp, tổ chức thêm lớp học tiếng Đức hàng tuần,…tất cả các việc này lại kéo
theo các khó khăn về tổ chức cũng như về kinh phí cho nhà trường và cho DN Đức sử dụng nhân lực, cũng như tạo ra áp lực rất lớn cho hv. Dự án tiếp theo của GIZ năm 2014 đã được điều chỉnh nhằm khắc phục một phần khó khăn về ngôn ngữ.
Học viên được chuẩn bị tiếng Đức đến B2 tại VN và sang Đức học lại từ đầu theo hệ đào tạo điều dưỡng 3 năm. Nhưng đây chỉ là 2 dự án thí điểm để mở đường, để từ 2015 chuyển sang mô hình hợp tác đào tạo tư nhân giữa các DN hai nước.
Có một số các DN hai bên đã đi trước một bước trong lĩnh vực này và nhiều nhóm học viên VN đầu tiên cũng đã có mặt tại Đức qua con đường hợp tác tư nhân, với loại Visa vào Đức để học tiếng Đức 3-6 tháng, sau đó chuyển tiếp học nghề điều dưỡng 3 năm, do ĐSQ Đức tại VN cấp.
3) Những kinh nghiệm rút ra dưới cách nhìn của DN Đức:
Qua tìm hiểu trực tiếp tại các trường và DN điều dưỡng Đức đang đào tạo học viên VN (hv), từ dự án của GIZ cũng như qua hợp tác tư nhân, những phản hồi sau sau đây từ phía các DN Đức hv cần được đặc biệt lưu tâm: Điều dưỡng viên chăm sóc người già tại Đức là một nghề vất vả, trong đó công việc chính bao gồm tất cả các khâu phục vụ người già trong một nhà dưỡng lão như trợ giúp vệ sinh cá nhân, ăn uống,chăm sóc sức khỏe, vệ sinh phòng ở, chuyện trò an ủi, động viên tinh thần, trợ giúp đi dạo ra bên
ngoài,… là những việc mà ở VN do người nhà của bệnh nhân đảm nhiệm. Phần lớn các hv vn đều không biết rõ trước việc này và do đó bị thất vọng lớn khi phải đối mặt với thực tế công việc tại Đức (đa số các hv có hình dung công việc giống như là làm y tá hay hộ lý trong bệnh viện tại vn !).
1 Để có thể học nghề điều dưỡng tại Đức thành công thì hv cần có trình độ tiếng Đức B2, thêm vào đó là hiểu biết ngôn ngữ chuyên ngành, cách giao tiếp với người Đức có tuổi, kiến thức về văn hoá và hội nhập vào xã hội Đức,…mà những hiểu biết này rất khó có thể đạt được nếu chỉ học tiếng Đức ở VN, vì thiếu môi trường để thực hành ngôn ngữ và thiếu giáo viên tiếng Đức đủ chuẩn.  Khâu quyết định đảm bảo đầu ra, tức là chỗ học thực hành có trả lương để đảm bảo chi phí sinh hoạt trong lúc học, và chỗ làm sau khi học xong cho hv, là các cơ sở điều dưỡng tại Đức. Khi nhận đào tạo một hv, tức là các DN này đã nhắm tới chọn một nhân sự làm việc lâu dài cho chính mình.
Ngoài ra, họ còn phải trả lương rất cao cho hv khi học nghề. Vì vậy, rất ít DN sẵn sàng ký trước hợp đồng nhận đào tạo thực hành, một văn bản bắt buộc hv phải có để xin Visa, khi mà chưa được làm quen và phỏng vấn hv trực tiếp.
 Do chi phí về nhân sự tại Đức rất đắt, do vậy không DN nào muốn phải gánh thêm trách nhiệm chăm lo về chỗ ở, sinh hoạt, hội nhập,..cho hv. Vì vậy, cần có sự chuẩn bị để khi bước vào học nghề chính thức hv chủ động lo được cho mình ở mức gần như một học sinh bản sứ.
 Các cơ sở điều dưỡng thường có quy mô nhỏ và nằm rải rác theo các cụm dân cư, nhằm có được không gian yên tĩnh cần thiết cho người già và đáp ứng nhu cầu chăm sóc ở mỗi khu vực. Mỗi DN do vậy chỉ nhận 1-2 hv để đào tạo hàng năm. Cho nên việc tìm cơ hội hợp tác trực tiếp với từng cơ
sở điều dưỡng để có chỗ học thực hành cho hv là việc mất rất nhiều công sức.
 Đối tác Đức thích hợp để trực tiếp hợp tác là các trường điều dưỡng. Các trường này thường nắm vững nhu cầu của các DN điều dưỡng trong khu vực, có kinh nghiệm giúp học sinh hàng năm xin chỗ học thực hành, hiểu đặc điểm của từng DN, và do đó biết cần phải chuẩn bị những gì để hv vn được chấp nhận.
 Nhưng yếu tố quan trọng nhất, quyết định để từng hv học tập và hội nhập thành công, chính là tố chất của từng hv: có sức khoẻ tốt, khả năng học ngoại ngữ khá, và nhất là quyết tâm cao để học,hội nhập và làm việc lâu dài trong ngành điều dưỡng Đức !.Cũng cần lưu ý rằng, hv vn cũng có những đặc điểm không thuận lợi dưới cách nhìn của nhiều DN Đức:thể lực yếu so với người già cần chăm sóc, ngại làm công việc giúp vệ sinh vùng kín, thiếu mạnh dạn trongviệc thực hành ngôn ngữ và giao tiếp và do vậy khả năng nghe và nói rất yếu, cần có sự trợ giúp rất nhiềuđể hội nhập trong giai đoạn đầu, và vì hình thức bên ngoài là nguời châu á nên thường khó hòa đồng hơn
vào xã hội. Do vậy, để thành công, hv vn phải có tố chất tốt hơn và cần phải cố gắng hơn rất nhiều so với hv đến từ đông hay nam Âu.
4) Phương án chuẩn bị tối ưu cho học viên:
Học tiếng Đức tại vn đến B1, xin Visa vào Đức học tiếng lên B2, sau đó chuyển tiếp học nghề 3 năm. ĐSQ
Đức đã có văn bản cập nhật tháng 9/2016 hướng dẫn về thủ tục xin Visa vào Đức học nghề. Do đó, tất cả
các khâu tư vấn, tuyển chọn và chuẩn bị cho học viên cần phải bám sát theo văn bản này !.
a) Tiêu chí tuyển chọn: chất lượng hv quyết định sự bền vững của chương trình !
Tuyển chọn các hv đã học xong ít nhất một năm hoặc vừa tốt nghiệp các trường Trung cấp/cao đẳng/đại
học y hoặc điều dưỡng, hoặc đã học xong chương trình một năm „Trợ lý điều dưỡng chăm sóc người già“
của Đức (để đạt đủ chuẩn xin Visa: đã có kiến thức nền đối với lĩnh vực muốn học !),
với kết quả học tập khá, nhất là môn ngoại ngữ, ý thức kỷ luật cao, Tuổi từ 18 đến 25, có sức khoẻ tốt.
Với định hướng nghề nghiệp và vốn kiến thức cơ bản chuyên ngành y đã có, các hv này sẽ học tập thuận
lợi hơn tại Đức, bù lại một phần cho khó khăn về ngôn ngữ. Các kỹ năng về xoa bóp, bấm huyệt trị bệnh,
hiểu biết về y học cổ truyền,…sẽ tạo thêm lợi thế cho hv khi học thực hành và khi ra làm việc hay tự lập
kinh doanh sau này.
Đặc biệt quan trọng là ngay từ đầu hv phải hiểu rất rõ về công việc chăm sóc người già tại Đức và sẵnsàng làm việc lâu dài trong ngành này. Khi xin Visa hv phải có bản khai lý lịch và bản viết lý giải động cơ,giải thích việc xin học nghề này là phù hợp với quá trình đào tạo và nghề nghiệp từ trước đến nay của mình, kèm chứng minh đã có kiến thức nền trong ngành điều dưỡng.
b) Chuẩn bị tai VN: khoảng 12 tháng, tùy theo lực học của hv và thời gian chờ VisaHV chủ động học tiếng Đức và thi lấy chứng chỉ của viện Goethe. Khi chính thức nộp hồ sơ xin Visa hv
phải có ít nhất là bằng B1. Trong thời gian chờ đợi Visa, có thể kéo dài nhiều tháng, hv cần học tiếp tiếng Đức lên B2 và học thêm các kỹ năng cơ bản về điều dưỡng, chăm sóc sức khoẻ bằng Y học cổ truyền, bắt
2 buộc phải tiêm chủng phòng các bệnh lây lan thông dụng (viêm gan B, Sởi, đậu mùa…), và nên thi lấy bằng lái xe ô tô quốc tế trước khi đi.
c) Học tiếng nâng cao tại Đức: Sau khi nhận được Visa hv sẽ lên đường đi Đức để học tiếp tiếng Đức đến trình độ B2, tiếng Đức chuyên ngành điều dưỡng và các kiến thức về hội nhập. Đa số các trường điều dưỡng có thể nhận hv vào học nghề luôn nếu như đã có B1 vào loại khá, nhất là khả năng nghe và nói. Do vậy nếu chăm chỉ, chịu khó học tại vn thì hv có cơ hội vào thẳng học nghề khi sang tới Đức và do vậy tiết
kiệm được thời gian và chi phí cho thời gian học tiếng tại Đức (1000 Euro/tháng !).
d) Chuyển tiếp học hệ điều dưỡng 3 năm: được đào tạo miễn phí toàn bộ !
Khi chính thức được DN đào tạo thực hành nhận học thì hv sẽ bắt đầu chương trình học nghề điều dưỡng hệ 3 năm, theo mô hình vừa học vừa làm, một nửa thời gian học lý thuyết tại trường và một nửa thời gianlàm việc trực tiếp tại DN. Công việc bao gồm tất cả các khâu phục vụ người già trong một nhà dưỡng lão:
trợ giúp vệ sinh cá nhân, ăn uống, chăm sóc sức khỏe, vệ sinh phòng ở,…
HV được nhận một khoản tiền lương phụ cấp học nghề từ DN đào tạo thực hành. Khoản tiền này tại Đứckhông được quy định thống nhất, mà do từng DN tự quyết định. Trong ngành điều dưỡng thì có thể nhận được mức phụ cấp khoảng 800 Euro/tháng trở lên. Sau khi trừ các loại bảo hiểm xã hội bắt buộc phải có,
đặc biệt quan trọng là bảo hiểm sức khoẻ, học sinh được nhận về khoảng 600 Euro, đủ để trang trải toàn bộ các chi phí hàng tháng (tiền thuê nhà ở, tiền ăn, vé tàu xe,…). Phụ cấp cho năm học tiếp   theo thường cao hơn năm trước khoảng 100 Euro.
e) Ra làm việc và định cư lâu dài tại Đức:
Sau khi tốt nghiệp với bằng điều dưỡng viên thì theo luật lao động mới, hv được phép ở lại Đức làm việc lâu dài, không hạn chế về thời gian, nếu có việc làm trong lĩnh vực này. Mà ngành điều dưỡng tại Đức hiện tại và trong tương lai rất thiếu nhân lực, nên có việc làm là điều chắc chắn. Thường thì các cơ sở đào tạo thực hành sẽ nhận luôn các hv vừa tốt nghiệp. Lương khởi điểm trung bình của điều dưỡng viên khoảng
2300 Euro, sau khi trừ đi các khoản thuế và bảo hiểm xã hội bắt buộc (bảo hiểm sức khoẻ, hưu trí, thất nghiệp, chăm sóc tuổi già, đóng thuế thu nhập) được nhận về khoảng 1600 Euro/tháng. Các cơ hội sau đó học tiếp lên để lấy bằng quản lý hay cử nhân điều dưỡng theo hình thức vừa học vừa làm, hoặc tự lập kinh doanh, đều rộng mở. Ngoài ra, sau khi có bằng điều dưỡng viên thì hv còn có thể làm việc trong các cơ sở điều dưỡng lưu động, chuyên chăm sóc người già và bệnh nhân ở tại nhà, trong bệnh viện, hay làm việc tại các cơ sở cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ nói chung.
Sau thời gian làm việc liên tục 3 năm hv sẽ có được quyền cư chú dài hạn. Đủ 8 năm lưu trú, tính cả thời gian học nghề, thì được khuyến khích ra nhập quốc tịch Đức. Sau khi đã có việc làm ổn định thì hv được phép đón vợ hoặc chồng vào Đức theo luật đoàn tụ gia đình.Do đó, đây còn là con đường lập nghiệp chắc chắn cho các hv có học lực vào loại khá giỏi, và trong thực tế, đây chính là giải pháp di dân có chọn lọc mà chính phủ Đức đang hướng tới, với sự chuẩn bị rất bài bản về mọi mặt cho hv.
5) Đầu ra và đối tác Đức cùng hợp tác:
Đối tác Đức thích hợp để cùng hợp tác là trường điều dưỡng, nhất là các trường nằm trong một tổ chức lớn,có chi nhánh ở nhiều nơi tại Đức, và thật sự nhiệt tình phối hợp để cùng giải quyết các khó khăn trong quá trình thực hiện.Kolping-Bildungswerk là một đối tác hội đủ các tiêu chí trên. Đây là một tổ chức giáo dục tư nhân lớn với
hơn 70 trường đào tạo ở các cấp độ khác nhau tại miền nam nước Đức, khu vực kinh tế phát triển nhất vàcũng thiếu nhân lực chuyên môn nhiều nhất tại CHLB Đức. Đặc biệt là Kolping có hệ đào tạo điều dưỡng
4 năm cho hv nước ngoài: có thêm một năm để học thêm tiếng Đức, xong xong với học chuyên ngành, và
có lương học nghề. Do vậy hv tiết kiệm được khoản tiền lớn cho thời gian học tiếng chuyển tiếp lên B2 tại Đức, áp lực học cũng nhẹ bớt đi. ( www.kolping-bildungswerk.de ).
Tập đoàn Azurit với hơn 70 cơ sở dưỡng lão ở khắp nước Đức: trực tiếp phỏng vấn tuyển sinh tại vn hàngnăm, đài thọ toàn bộ các chi phí cho thời gian học tiếng lên B2 tại Đức (ăn ở, học tiếng, tiền tiêu vặt), trảlương học nghề rất cao (1.030 Euro /tháng, www.azurit-gruppe.de ).
3Các đối tác khác: Tập đoàn giáo dục F+U, trụ sở tại TP Heidelberg (www.fuu.de),
Học viện MainInstitut tại TP Wiesbaden, với 2 trường điều dưỡng

(www.maininstitut.de ).
6) Chi phí
hv đã có chứng chỉ B1, tuổi từ 18 đến 25, có sức khoẻ tốt (Nữ giới có chiều cao trên 1m50 và nặng từ 45 kgtrở lên; Nam giới có chiều cao trên 1m60 và nặng từ 50 kg trở lên), hiểu rõ về công việc làm điều dưỡng viên chăm sóc người già tại Đức, đã có kiến thức nền trong ngành điều dưỡng.
Chi phí : Thông tin chi tiết liên hệ 0988602976 / 0902289908  Văn phòng tuyển sinh 19 Nguyễn Cơ Thạch Nam Từ Liêm Hà  Nội,  hoặc 18 Ngô Tất Tố – Hà Nội